پیوستگی منابع نوشتاری باروایات شفاهی درسه قرن نخستین هجری
نویسندگان
چکیده
«روایت شفاهی» و روش «اسنادی» صورت ادبیِ غالب برکتابهای حدیثی،فقهی، رجالی، تفسیری و بسیاری از منابع تاریخی وحتی ادبی نوشته شده در سده های نخست تاریخ اسلام است. چنین روشی درکنار این گزاره که عرب به سبب قوت حافظه، برای مدتی نیازبه ثبت مکتوب آموخته های خود نداشته باعث شده است تاشماری ازنویسندگان، منابع این کتابها را صرفا «روایات شفاهی» تلقی کنند. تحقیق حاضردراجرای وظیفه شناخت منابع حدیث نگاری وتاریخ نگاریِ روایی با استناد به شواهدی که تشریع سنت کتابت درعصرنبوی، رونق آن در عصر صحابه و تابعین و نقش تاریخی کتابت درضبط وثبت میراث دینی- علمی مسلمانان را اثبات می کند و با عطف توجه به ابهامات و مشکلاتی که در حافظه عرب وحفظ آثار علمی ِسده های نخست به چشم می خورد، درصدد بررسی جوانب گوناگون این فرضیه است که همه یا بسیاری از روایات باقرائت، إملا وکتابت مستمر اساتید و دانشجویان به دست مؤلفان جوامع حدیثی وتاریخی رسیده اند. بنابراین میان روایات شفاهی ومنابع مکتوب سده های نخست، پیوند و تعامل معناداری دیده می شود.
منابع مشابه
نخستین نقش آفرینی سیاسی عیاران در بغداد قرن دوم هجری
عَیّاران گروهی از جوانمردان فقیر و بی باک بودند که در تحولات بغداد عهد عباسی نقشی بسزا ایفا کردند؛ این گروه از افراد را به اقتضای محل ظهورشان به نامهای گوناگون و گاه مشابه شطّاران، زَواقیل، صَعالیک، طَرّاران، عَقُوره، فَتاک، ظُرَفاء و جوانمردان نیز خوانده اند ؛ بااین حال، بیشتر مورخان برآنند که این افراد در واقع راهزنان و غارتگرانی بودند که تابع قانون خاص و سلسله مراتب مخصوص خود بودند. در اواخر قرن دوم هجر...
متن کاملاهمیت سیاسی اصفهان در دو قرن نخستین هجری
اصفهان در قبل و بعد از اسلام همواره نظاره گر تحولات مهم سیاسی، نظامی و اجتماعی بوده است. با حمله اعراب به ایران، شهرهای این سرزمین از جمله اصفهان از ابعاد ساختار شهری، ترکیب و بافت جمعیتی و نظام مالیاتی دچار تغییر چشم گیری شد. اصفهان در ابتدای عصر اسلامی، مانند بسیاری از سایر شهرهای ایران با اهمیّتی کمتر نسبت به دوره قبل به حیات شهری خود ادامه داد. گذشت زمان و آشنایی حاکمان جدید اسلامی با شهرهای...
متن کاملتحلیل منازعات خواص جامعه در مقابله با صوفیان نخستین تا قرن چهارم هجری
مجادلات فکری از ویژگیهای تاریخی قوم ایرانی است که هرچند به پرورش فکری جامعه کمک کرده اما به سبب افراط گرایی لطمات سنگینی به فرهنگ مردم و خواص جامعه وارد ساخته است. حکّام نیز از این مناقشات جهت مقاصد سیاسی خود بهره برداری کرده اند. صوفیان یکی از گروههایی هستند که از همان آغاز مورد نقد و هجمه خواص جامعه بوده و به اتّهاماتی منسوب گشته اند. در این مقاله برآنیم تا بدین سوال پاسخ دهیم که چرا صوفی...
متن کاملبررسی ابعاد اجتماعی آئین فتوت در خراسان از قرن سوم هجری تا قرن ششم هجری
آئین فتوت و جوانمردی یکی از پدیدههای دیرپای تاریخ ایران، از دوران باستان تا روزگار معاصر، بهحساب میآید. به رغم نفوذ و گسترش این مسلک در میان بسیاری از گروههای اجتماعی، بیشتر تحقیقات و پژوهشهایی که در این زمینه به خامه آمده است به طور عمده جنبههای عیاری و جنگاوری این سنت اجتماعی را به بحث گذاشته و زوایای اجتماعی و اقتصادی آن را فرو گذاشته است. این مقاله، با بررسی ابعاد مختلف آئین فتوت د...
متن کاملگیاهان دارویی مؤثر بر درمان آب مروارید: جستاری در منابع طب ایرانی از قرن 4 تا قرن 13 هجری قمری
سابقه و هدف: آب مروارید نوعی بیماری چشمی است که با تار شدن عدسی چشم آغاز و به تدریج با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی مختل میشود. ایرانیان آن را به نام «نزول آب» میشناختند و ناشی از رطوبتی می دانستند که میان عدسی و قرنیه تجمع می یابد. اکنون جراحی تنها روش بازیابی بینایی در افراد مبتلا به آب مروارید به شمار میآید در حالیکه درمان دارویی مؤثر میتواند از هزینه و مخاطرات جراحی بکاهد. این م...
متن کاملتاریخ چشمپزشکی مسلمانان تا قرن پنجم هجری
پزشکان مسلمان در مسیر شناخت و درمان بیماریهای چشم همت فراوان گماشتند. آنان در گام اول به مطالعه، بررسی و ترجمه کتب و مقالات چشمپزشکی متعلق به تمدنهای دیگر نظیر یونانی، سریانی، هندی، ایرانی و غیره پرداختند؛ ولی تلاش ایشان به مطالعه و ترجمه کشفیات گذشتگانی چون جالینوس، بقراط و دیگر پزشکان تمدنهای روزگار خود محدود نشد. آنها در گام بعدی با نگارش مقالات و کتب فراوان، به علم چشمپزشکی خدمات شایا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
دراسات فی العلوم الانسانیهجلد ۱۷، شماره ۳، صفحات ۷۱-۹۰
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023